ඩිකින් පදක්කම කියන්නේ සතුන්ගේ වීරත්වයට දෙන ඉහළම සම්මානයයි. මේක “සතුන්ගේ වික්ටෝරියා කුරුස පදක්කම” (Victoria Cross for animals) කියලත් හඳුන්වනවා. මේ සම්මානය නිර්මාණය කළේ 1943 දී මාරියා ඩිකින් කියන කාන්තාව.
මාරියා ඩිකින් (Maria Dickin) යනු, සතුන්ගේ සුබසාධනය වෙනුවෙන් කැපී පෙනෙන සේවයක් කළ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික කාන්තාවක්. ඇය 1917 වසරේදී ‘සත්ත්ව රෝග සඳහා මහජන බෙහෙත් ශාලාව’ (People’s Dispensary for Sick Animals – PDSA) ආරම්භ කළා. යුද සමයේදී සහ යුද්ධයෙන් පසු සතුන් විසින් සිදු කරන ලද නිර්භීත ක්‍රියාවන් වෙනුවෙන් ඔවුන්ට ගෞරව දැක්වීම සඳහා, 1943 දී ‘ඩිකින් පදක්කම’ (Dickin Medal) හඳුන්වා දුන්නේ ඇයයි.
සම්මානය ලැබෙන්නේ කාටද?
යුද හෝ සිවිල් සේවාවලදී අසාමාන්‍ය ධෛර්යයක් පෙන්වූ සතුන්ට මේ පදක්කම ලැබෙනවා.
- සුනඛයන්: ආරක්ෂාව, සෝදිසි කිරීම, සහ ගලවා ගැනීමේ මෙහෙයුම් වලට.
- පරවියන්: ලෝක යුද්ධවලදී වැදගත් පණිවිඩ ගෙන යාමට.
- අශ්වයන්: යුද මෙහෙයුම් වලට.
- බළලුන්: නැව්වල කාර්ය මණ්ඩලයේ සදාචාරය පවත්වා ගැනීමට සහ ආහාර ආරක්ෂා කිරීමට.
සම්මානය ලැබූ කීර්තිමත් සතුන්:
සයිමන් (Simon) නම් වූ පූසා (1949):
සයිමන්, HMS Amethyst කියන බ්‍රිතාන්‍ය නෞකාවේ හිටපු බළලෙක්. 1949 දී, මේ නෞකාව චීන ගංගාවක් මැදදි චීන සොල්දාදුවන්ගේ ප්‍රහාරයකට ලක් වුණා. මේ ප්‍රහාරයෙන් නැවට බරපතළ හානි සිදු වුණා වගේම, කාර්ය මණ්ඩලයේ ගොඩක් දෙනෙකුට තුවාල සිද්ධ වුණා. සයිමන්ටත් බරපතළ තුවාල වුණත්, ඔහු ඉතාමත් ධෛර්යයෙන් නැවේ මීයන්ගෙන් ආහාර ගබඩා ආරක්ෂා කළා. ඒ විතරක් නෙවෙයි, තුවාල වෙලා හිටපු නැවියන් ළඟට ගිහින් ඔවුන්ගේ දුක අඩු කරන්නත් ඔහු උදව් කළා. සයිමන්ගේ මේ කැපවීම නිසා ඔහුට ඩිකින් පදක්කම ලැබුණා.
චිප්ස් (Chips) නම් වූ සුනඛයා (1943):
චිප්ස් දෙවැනි ලෝක යුද්ධයේදී ඇමරිකානු හමුදාවට උදව් කරපු විශේෂ සුනඛයෙක්. ඔහු ජර්මන් ෂෙපර්ඩ්, කොලී සහ හස්කි යන සුනඛ වර්ගවල මිශ්‍රණයකින් බිහි වූ සුනඛයෙක්. 1943 දී, චිප්ස් සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම ඉතාලියේ වෙරළට ගොඩ බසිද්දී, සතුරු සොල්දාදුවෙක් බරපතළ ලෙස වෙඩි තියන්න පටන් ගත්තා. මේ වෙලාවේ චිප්ස් බියක් නැතුව සතුරු කඳවුරට කඩා වැදිලා, සොල්දාදුවන්ට පහර දුන්නා. මේ නිසා ඔවුන්ගේ අවධානය වෙනස් වූ අතර, චිප්ස්ගේ කණ්ඩායමට සොල්දාදුවන් අත්අඩංගුවට ගන්න පහසු වුණා. මේ වීර ක්‍රියාව නිසා චිප්ස්ට හමුදා සම්මාන කිහිපයක්ම ලැබුණා.
කුනෝ (Kuno) නම් වූ සුනඛයා:
කුනෝ කියන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවේ වැඩ කරපු බෙල්ජියම් මැලිනොයිස් වර්ගයේ සුනඛයෙක්. 2020 දී, ඔහු ඇෆ්ගනිස්ථානයේදී තම කණ්ඩායම සමඟ රාජකාරියේ යෙදී සිටියදී, තලෙයිබාන් සටන්කාමීන් ඔවුන්ට වෙඩි තියන්න පටන් ගත්තා. මේ අවස්ථාවේදී කුනෝ තමන්ගේ ආරක්ෂාව ගැන නොහිතා, සටන්කාමීන්ට පහර දුන්නා. ඒ නිසා සටන්කාමීන්ගේ අවධානය කුනෝ වෙත යොමු වුණා. ඔහුට වෙඩි වැදිලා බරපතළ ලෙස තුවාල වුණත්, ඔහුගේ කණ්ඩායම එම ස්ථානයෙන් ආරක්ෂිතව පිටව ගියා. කුනෝව ඉක්මනින්ම බ්‍රිතාන්‍යයට ගෙන ගොස් ප්‍රතිකාර කළා. අවාසනාවකට කුනෝට එක කකුලක් අහිමි වුණත්, ඔහු තම කණ්ඩායම බේරාගත්තා. ඔහුගේ මේ වීර ක්‍රියාව නිසා ඔහුට ඩිකින් පදක්කම හිමි වුණා.
