අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ
පසුගිය සැප්තැම්බරයේ කොළඹ පොත් සල්පිලෙහි කල්පනා කස්තුරිආරච්චි විසින් රචිත “නැන්දම්මාගේ ඩයරිය” පොතේ විශාල අලෙවියක් වාර්තා විය. පොත් සල්පිල නූතන පාඨක රුචිකත්වය පිළිබඳ පැහැදිලි සාක්ෂියක් සපයයි. අලෙවිය යනු සාහිත්‍යමය ගුණාත්මකභාවයේ ප්‍රමිතිය ලෙස සලකන සමාජයක, මා පළ කරන අදහස් එතරම්ම වැදගත්කමක් නොතිබිය හැකිය. එහෙත්, ගුණාත්මකභාවය මැනීමේ ප්‍රමිතිය හුදෙක්ම අලෙවිය පමණක් නොවිය යුතු බවට වූ ස්ථාවරය පවත්වාගෙන යාම ලේඛකයන්ට සුදුසු යයි සිතමි. එබැවින් ලේඛකයකු තම කාර්යය ගැන හැදෑරීම සහ පුහුණුව ලැබීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
💖 පාඨක ප්‍රතිචාර: හාස්‍යය, සංවේදී බව සහ ක්ෂණික රුචිකත්වය
“නැන්දම්මාගේ ඩයරිය” කෙරෙහි පාඨකයන්ගෙන් ලැබී ඇති ප්‍රතිචාරවල ස්වභාවය පරීක්ෂා කිරීමේදී පොතේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණය පැහැදිලි වේ. බොහෝ පාඨකයින් සඳහන් කර ඇත්තේ:
- හාස්‍යය සහ විනෝදය: පොත කියවන අතරතුර “බඩ අල්ලාගෙන සිනාසීමට” හැකි වූ බවත්, එය සැහැල්ලුවෙන් කියවිය හැකි කෘතියක් බවත්ය.
- අවසන් වන තෙක් කියවීම: “අතට ගත් විට මොන වැඩේ තිබුණද කියවා මිස පොත පැත්තකින් තිබිය නොහැකි” තරමට කතාවේ රිද්මය ක්ෂණික රුචිකත්වයක් ඇති කරන බවත්ය.
- සංවේදී අවසානය: කතාවේ බොහෝ තැන්වල හාස්‍යය තිබුණත්, අවසානය “නොසිතූ අවසානයක්” වූ බවත්, එය රසවත් මෙන්ම සංවේදී වූ බවත් ඇතැම් පාඨක ප්‍රතිචාරවලින් පෙනී යයි. එයින් පෙනී යන්නේ මෙම සටහන් පොතක් ලෙස ගොනු කිරීමේදී කතාවක ගලායාමක් පිළිබඳ සිතා ඇති බවයි.
මෙම ප්‍රතිචාරවලින් පැහැදිලි වන්නේ, පොතේ ප්‍රධාන සාර්ථකත්වය රඳා පවතින්නේ එහි සරල විනෝදාත්මක ස්වරූපය සහ කියවීමේ පහසුව මත බවයි. මෙය 1990 දශකයේ ජනප්‍රිය වූ “ඩොලියගෙ ඩයරිය” කොලමේ සදය උපහාසය සිහිපත් කරවනසුළුය. අර්ධ නාගරික, මැදි වියේ කාන්තාවකගේ චරිතය වටා නිර්මාණය වූ ඩොලියගෙ ඩයරිය තුළ ද මෙවැනිම උපහාසයක් ගැබ් වී තිබිණි. කල්පනා කස්තුරිආරච්චි එය කියවා ඇද්දැයි නොදනිමි. ඩොලියගෙ ඩයරිය පළ වූයේ සියවස් කාලකටවත් එහා පැත්තේය. අන්තර්ජාලයේ එය පිළිබඳ කිසිදු කරුණක් සොයාගත නොහැකි විය.
🔍 සාහිත්‍යමය විමර්ශනය: ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳ ගැටලු
කෙසේ වෙතත්, සාහිත්‍යමය ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳව විමසීමේදී, ප්‍රශ්න කිහිපයක් මතුවේ.
ආකෘතිය සහ සංස්කරණය: මෙය සමාජ මාධ්‍යවල පළ කළ කොලම් එකතු කර ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති බැවින්, නිසි සංස්කරණයක් මඟින් එය නවකතා ආකෘතියට වඩා හොඳන් අනුගත කිරීමට තිබූ අවස්ථාව මඟහැරී ඇත.
චරිත නිරූපණය: නැන්දම්මා නිර්මාණය කර ඇත්තේ සියලු දුර්ගුණ එක්තැන් කළ හාස්‍යජනක හා ඒකාකෘතික ‘පැතලි චරිතයක්’ ලෙසිනි. ඇය වත්මන් පරම්පරාවේ (55-65 අතර) නැන්දම්මාවකට වඩා පෙර පරම්පරාවක ලක්ෂණ දරයි. නූතන නැන්දම්මලා වන්නේ පුතාලාව ශිෂ්‍යත්ව පන්ති ඇදගෙන ගිය පරම්පරාවේ ආන්ටිලාය. එහෙත්, පොතේ කවරයේ ඉන්නේ පැරණි පරම්පරාවක නැන්දම්මා කෙනෙකි.
කෙසේ වෙතත්, ලේලි, පුතා, සැමියා, නංගී හා අසල්වැසියන්ගේ චරිත යම් විචිත්‍රත්වයකින් යුතුය.
සමකාලීන යථාර්ථය මඟ හැරීම: කතාවේ දින සටහන්වල 2022 වැනි ඉතා වැදගත් වසරක් යෙදී තිබුණද, 2022 මැයි 9, ජූලි 9 වැනි සන්ධිස්ථානීය දිනවලත්, ආර්ථික අර්බුදයේ, තෙල්-ගෑස් පෝලිම්වල හෝ විදුලි කප්පාදුවේ බලපෑම නැන්දම්මාට පුදුම සහගත ලෙස ස්පර්ශ වන්නේ නැත. හාස්‍යය ප්‍රමුඛ කරගෙන වුවද, සමකාලීන ලංකා සමාජය විදහා දැක්වීමට තිබූ අවස්ථාවක් මෙයින් මඟ හැරී ඇත.
👥 නැන්දම්මා-ලේලි ගැටුම සමාජයට බලපාන ආකාරය
නැන්දම්මා-ලේලි ගැටුම යනු පවුල තුළ පමණක් හුදෙකලා වූ සංසිද්ධියක් නොව, එය සමස්ත සමාජ ව්‍යුහය පුරාම බලපෑම් ඇති කරන සංස්කෘතික හා මානසික ගැටලුවකි. ශ්‍රී ලංකාව වැනි සාම්ප්‍රදායික පවුල් බැඳීම් සහිත සමාජවල, පවුල් ඒකකය යනු සමාජයේ මූලිකම ඒකකයයි. මෙම ගැටුම පවුල් තුළ ස්ථිර ආතතියක් නිර්මාණය කරන අතර, එය නිවසේ සාමය සහ සතුට බිඳ දමයි.
මානසික සහ චිත්තවේගීය බලපෑම: ගැටුම නිරන්තරයෙන් අත්විඳින නැන්දම්මා, ලේලි මෙන්ම ඔවුන්ගේ සැමියා/පුතා ද දැඩි මානසික පීඩනයකට, මානසික අවපීඩනයට සහ කාංසාවට ලක්වේ.
සම්බන්ධතා බිඳවැටීම: මෙය සැමියා සහ බිරිඳ (පුතා සහ ලේලි) අතර සම්බන්ධතාවට දැඩි ලෙස බලපාන අතර, දික්කසාද වීමට පවා හේතු විය හැකිය. මෙවැනි තත්ත්වයන් සමාජයේ පවුල් විසිර යාමේ වේගය වැඩි කරයි.
දරුවන් කෙරෙහි බලපෑම: පවුලේ වැඩිහිටියන් අතර ඇතිවන ගැටුම් දරුවන්ගේ මානසික වර්ධනයට හා හැසිරීමට අහිතකර ලෙස බලපායි. ඔවුන් ව්‍යාකූල, චිත්තවේගීය වශයෙන් අස්ථාවර සහ සමාජශීලී නොවන පුද්ගලයන් බවට පත්වීමේ අවදානමක් ඇත.
සමාජ ඒකාග්‍රතාවය දුර්වල වීම: පවුල තුළ ගැටුම් පැවතීම, එම පවුල්වල සාමාජිකයින්ගේ ඵලදායීතාවය සේවා ස්ථානයන්හිදී සහ වෙනත් සමාජ කටයුතුවලදී අඩු කිරීමට හේතු වේ. මෙය පුළුල් ලෙස ගත් විට, සමස්ත සමාජයේම මානව ප්‍රාග්ධනයේ ගුණාත්මකභාවය පිරිහීමට දායක වේ.
එබැවින්, නැන්දම්මා-ලේලි ගැටුම යනු හාස්‍යයට හෝ විහිළුවට ලක් කළ යුතු පෞද්ගලික සිදුවීමකට වඩා, සමාජයේ අනාගතය කෙරෙහි සෘජුව බලපාන සමාජ ගැටලුවක් ලෙස සැලකිය යුතුය.
“නැන්දම්මාගේ ඩයරිය” යනු පොතක් ලෙස අලෙවියෙන් සහ පාඨක සතුටින් විශාල සාර්ථකත්වයක් අත් කරගත් කෘතියකි. එය පාඨකයාට ‘ඇබ්බැහි කරවන’ රිද්මයක් සහ සැහැල්ලු හාස්‍යයක් සපයයි. එහෙත්, චරිතවල ගැඹුර, ආකෘතියේ හා වියමනේ නිර්මාණශීලීත්වය, සහ සමකාලීන සමාජ යථාර්ථය නිරූපණය කිරීම වැනි සාහිත්‍යමය ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳ විචාරක ප්‍රමිතීන් අනුව තවත් වැඩි දියුණු කිරීමේ අවකාශයක් මෙහි තිබූ බව පෙනේ. එය ජනප්‍රිය කලා කෘතියක් ලෙස සාර්ථක වන අතර, ගැඹුරු සාහිත්‍ය කෘතියක් ලෙස වර්ධනය වීමේ අවස්ථාව මගහැරී ඇත. හොඳ සංස්කාරකවරයකුගේ භූමිකාව වැදගත් වන්නේ මෙවැනි අවස්ථාවලදීය.
